بررسی چالش های پیرامون تولید تجهیزات آبیاری

دانش اولیه تولید تجهیزات آبیاری نداریم| در قالب سازی عقب مانده ایم. ساخت یک قالب چهار ماه طول میکشد.

در حالی که بخشی از لوازم و تجهیزات آبیاری های نوین در کشور تولید می‌شود، فعالان این صنعت معتقدند نه تنها دانش اولیه تولید این محصولات را نداریم بلکه در بخش قطعه سازی به صورت خاص از جهان عقب هستیم.

بازار؛ گروه کشاورزی: در حالی که صنعت کشاورزی جهان به سمت استفاده از جدیدترین روشهای آبیاری پیش می‌رود و سعی بر این است که میزان هدر رفت آب را در بخش کشاورزی به کمترین مقدار برسانند و به عبارتی بهره وری آب را در مزارع و باغات بالا ببرند، غالب مزارع و باغات ایران کماکان به روش های سنتی آبیاری می‌شوند. این در حالی است که سالها است دولت ها برای مجهز ساختن صنعت کشاورزی کشور به روش های نوین آبیاری بودجه تخصیص داده اند. با این وجود کشاورزی کشور استقبال چندانی از این طرح ها نمی‌کنند که به گفته برخی دست اندرکاران به دلیل هزینه های سنگین اجرای روش های نوین آبیاری ، غالبا جامعه کشاورزی امتناع کرده است.

روش آبیاری قطره ای که در کشور استفاده می‌شود تقریبا همگام با برخی کشورهای منطقه است. اما چون حمایت دولت پشت آن نیست، روند استفاده از آن در مزارع و باغات خوب پیش نمی‌رود.

توسعه روش های نوین آبیاری در صنعت کشاورزی مستلزم حمایت مالی دولت از کشاورزان است.

سعید محمودی که خود تولید کننده تجهیزات مربوط به آبیاری قطره‌ای است در این خصوص به خبرنگار بازار می‌گوید: درست است که الان روش‌هایی به عنوان روش های نوین آبیاری به خصوص آبیاری قطره ای در ایران استفاده میشود تقریبا همگام با برخی کشورهای منطقه است اما چون حمایت دولت پشت آن نیست و در یک مقطع یک سری تسهیلات می‌دهند و بعد از مدتی تسهیلات برداشته می‌شود و به این ترتیب از این بخش کشاورزی حمایتی صورت نمی‌گیرد، آنگونه که انتظار میرود کارها خوب پیش نمیرود.

او معتقد است: تا زمانی که کشاورز مورد حمایت های مالی قرار نگیرد حوزه آبیاری های نوین نیز مظلوم واقع میشود. این در حالی است که تا زمانی که این اتفاق نیفتد و به سمت و سوی استفاده جامع از روش های نوین آبیاری نرویم مشکل کم آبی و همچنین اسراف آب در مزارع و باغات داریم.

در حال حاضر اجرای یک هکتار آبیاری قطره ای حدود 80 میلیون تومان هزینه می‌برد و این مبلغ برای کشاورز سنگین است.

اجرای سیستم های نوین آبیاری گران تمام میشود| اجرای هر هکتار آبیاری قطره ای 80 میلیون تومان هزینه دارد.

نکته جالب توجه در خصوص روش های نوین آبیاری این است که تا حد قابل تحملی میزان بهره وری آبیاری را بالا می‌برد. به طوری که این تولید کننده به بازار میگوید: در حال حاضر روش آبیاری قطره ای تقریبا تا 80 درصد روی کاهش مصرف آب تاثیر دارد و این مسئله کوچکی نیست که به راحتی از دید دولتها دور بماند اما کماکان شاهد بی‌توجهی ها در این حوزه هستیم.

محمودی در خصوص اصلی ترین دلیل عدم استقبال کشاورزان از اجرای روشهای نوین آبیاری در مزارع و باغات خود می‌گوید: مساله مهم در این مورد این است که سیستم‌های آبیاری نوین از لحاظ هزینه ای در مرحله اول اجرا تا حدودی گران تمام می‌شود. یعنی اگر چه صرف چنین هزینه ای برای راه اندازی روش های نوین در دراز مدت مقرون به صرفه است اما مساله مهم این است که کشاورز در پرداخت اولیه میماند.

او می گوید: به عنوان مثال برای اجرای یک هکتار آبیاری قطره ای حدود 80 میلیون تومان هزینه می‌برد و این مبلغ برای کشاورز سنگین است. این در شرایطی است که کشاورز 3 سال پیش این کار را می توانست با ده میلیون تومان اجرا کند.

این تولید کننده تجهیزات آبیاری قطره ای تصریح میکند: از سوی دیگر پیش از این دولت 80 تا 85 درصد از هزینه ها را به صورت وام بلاعوض به کشاورز اعطا میکرد اما الان دیگر چنین تسهیلاتی یا داده نمیشود یا با شرایط سخت تری پرداخت میکند. لذا استقبال چندانی نیز از سوی کشاورز صورت نمیگیرد. به این ترتیب کشاورز ترجیحا یا کشت خود را دیم میکند و یا از آبیاری به صورت ( جوب آبی) استفاده میکند و مجدد مصرف آب در مزارع و باات بالا میرود.

او میگوید پس تا زمانیکه حمایت سازمانهای دولتی مربوطه از کشاورز نباشد و در قالب اعطای یک سری تسهیلات به کشاورز کمک نشود تا به سمت استفاده از این روشهای آبیاری نوین بروند مشکلات کما فی ثابت باقی است.

از نظر تجهیزات آبیاری نوین در مقایسه با کشور ترکیه هیچ حرفی برای گفتن نداریم.

80 درصد مواد اولیه داخلی است اما با نوسان قیمت دلار قیمت مواد اولیه داخلی نیز بالا میرود.

به گفته کارشناسان یکی از دلایل بالا رفتن هزینه های اجرای روش های نوین آبیاری باغات و مزارع بالا رفتن قیمت مواد اولیه و دیگر هزینه های سربار است. به طوری که میثم بکتاش یکی دیگر از تولید کنندگان لوازم آبیاری گلخانگی به خبرنگار بازار میگوید: اگر چه تا پیش از این 80 تا 90 درصد مواد اولیه مورد نیاز ما وارداتی بود و الان حدود 70 تا 80 درصد از این مواد اولیه تولید داخل است اما از زمانی که تولید داخلی شده ما در تهیه مواد مشکل بسیار داریم.

 بکتاش با بیان اینکه اصلی ترین مواد اولیه مورد نیاز ما پلی اتیلن و مواد پلاستیکی است، می افزاید: مساله اصلی اینجاست که در حالی که مواد اولیه فعلی ما غالبا داخلی است و نباید نوسان قیمت ارز روی قیمت آن اثرگذاری چندانی داشته باشد اما متاسفانه با بالا رفتن قیمت دلار عمدتا قیمت این مواد اولیه نیز بالا میرود.

او همچنین در پاسخ به این سوال که از نظر تجهیزات آبیاری های نوین نسبت به دنیا در چه سطحی قرار داریم، میگوید: اگر با کشورهای جهان اول مقایسه کنیم اصلا قابل رقابت نیستیم. در منطقه نیز با کشور های همسایه مثل پاکستان و افغانستان تقریبا حرف اول را بزنیم اما  در برابر کشور ترکیه هیچ حرفی برای گفتن نداریم.

اینکه نتوانسته ایم در تولید تجهیزات آبیاری های نوین حرفی برای گفتن داشته باشیم عمدتا به این دلیل است که ما دانش اولیه را نداریم یا اگر داریم شرایط تولیدش را در داخل نداریم.

ساخت یک قالب در مدت چهار ماه نشان دهنده عقب ماندگی ما در بخش قالب سازی است| چین دو روزه قالب تحویل میدهد.

بکتاش میگوید اینکه نتوانسته ایم در تولید تجهیزات آبیاری نوین حرفی برای گفتن داشته باشیم عمدتا به این دلیل است که ما دانش اولیه را نداریم یا اگر داریم شرایط تولیدش را در داخل نداریم؛ به این معنا که واحدهای قالب سازی قوی نداریم. یا اگر توان ساخت داشته باشند، ساخت یک قالب حدودا چهار ماه طول میکشد و این خود عقب افتادگی ما را در حوزه قالب سازی نشان میدهد. در حالی که کشوری مانند چین نهایتا ظرف دو روز قالب را تحویل میدهد.

او میگوید: از دیگر مسائل پیرامون تولید تجهیزات روش های آبیاری در ایران بحث عدم وجود نیروی ماهر و تخصصی در این بخش است. به طوری که اگر بخواهیم به نیروهای کاری در این حوزه از یک تا 10 نمره بدهیم در حد 3 تا 4 هستیم. یعنی نیروهای تخصصی که مختص حوزه تولید تجهیزات آبیاری های قطره ای باشد بسیار کم است.

این تولید کننده لوام آبیاری گلخانه ای با تاکید بر اینکه 80 درصد کار تولید چالش است و اصلی ترین آن بحث تامین مواد است می‌گوید: به این ترتیب برای باقی ماندن در بازار رقابت الان فقط مجبوریم از حاشیه سود کم کنیم و این فرصت و توان خرید را به کشاورز بدهیم تا بتواند از تجهیزات ما خریداری کند.